7.5. Χαρακτήρες χρόνου

7.5.α. Χαρακτήρες χρόνου αυξάνοντες
Κάθε χαρακτήρας ποσότητας εκτελείται σε ένα χρόνο, μια κίνηση του χεριού αναλόγως του ρυθμού:
κάτω ή ­πάνω  ή  πέρα  ή  δώθε.

Παρατηρούμε πως ο χρόνος αντιστοιχεί στο (1/4) τέταρτο του τόνου του πενταγράμμου.

Χαρακτήρες χρόνου
Όταν θέλουμε να προσθέσουμε κι άλλη χρονική διάρκεια στο χρόνο χρησιμοποιούμε τους χαρακτήρες Χρόνου ή Χρονικούς.
Έχουμε τρεις κατηγορίες  χαρακτήρων χρόνου:

α. αυξάνοντες
που αυξάνουν τη χρονική του διάρκεια τέτοιοι είναι:
το κλάσμα (,)  σημαίνει πρόσθεσε από το ίδιο με ειδικό τρόπο =
 η απλή(.) που σημαίνει πρόσθεσε 1 από το ίδιο =
 η διπλή (..) που σημαίνει πρόσθεσε 2  από το ίδιο = =
 η τριπλή(...) που σημαίνει πρόσθεσε 3 από το ίδιο = = =
που μπαίνουν μετά το ποσοτικό σύμβολο επεκτείνοντας το.

το κλάσμα και η απλή προσθέτει ένα χρόνο
η διπλή προσθέτει δύο χρόνους
η τριπλή προσθέτει τρεις χρόνους

β. διαιρούντες
που μειώνουν διαιρούν την χρονική διάρκεια των  χρόνων  που εγκλωβίζουν.
το γοργόν [ ] πχ [= =] δίνει =
το δίγοργον[   ] πχ [= = =]δίνει =
το τρίγοργον[     ] πχ [= = = =]δίνει =

γ. μικτοί (αυξάνοντες και διαιρούντες)
το αργόν  [ [
χρησιμοποιείται στο ολίγον με κεντήματα +1 +1''
γίνεται  [+1'' +1,]
πΧ   Νη| = [+1'',+1,[|

το ημιόλιον  [  [[
εφαρμόζεται επίσης στο ολίγον με κεντήματα +1 +1''
γίνεται  [+1'' +1..]


Υπάρχουν πολλαπλάσια του και υποδιαιρέσεις του όπως και στο πεντάγραμμο.

Άσκηση 11 ρυθμός δίσημος με κλάσμα

Νη|=,|+1,|+1,|+1,|+1, Δη|=,|-1,|-1,|-1,|-1, Νη||


Άσκηση 12 α. ρυθμός δίσημος με κλάσμα και απλή

με κλάσμα
Νη|= ,|= =|+1 ,|= =|+1 ,|= =|+1 ,|= =|+1 , Δη|

|= =|+1 ,|= =|-1 ,|= =|-1 ,|= =|-1 ,|= =|-1 ,|= =|-1 , Νη||

με απλή
Νη|= .|= =|+1 .|= =|+1 .|= =|+1 .|= =|+1 . Δη|

|= =|+1 .|= =|-1 .|= =|-1 .|= =|-1 .|= =|-1 .|= =|-1 . Νη||

Άσκηση 12 β. Τετράσημος με απλή

Νη| = +1' -1 .|+1 +1' -1 .|+1 +1' -1 .|+1 +1' -1 . Δη|

|= +1 -1 .|-1 +1 -1 .|-1 +1 -1 .|-1 +1 -1 . Νη||


Άσκηση 13  τρίσημος με κλάσμα και διπλή

Νη|= , -1|+1 , +1|+1 , +1|+1 . Δη|= , -1|-1 , -1|-1 , -1||+1 . . Νη||


Άσκηση 14 ρυθμός τετράσημος με τριπλή

Νη|= = = +1|+1 = = +1|-1 . . . Δη|

|= = = -1|-1 = = -1|-1 = = -1|+1 . . . Νη||


7.5.β. Σιωπές ή παύσεις & σταυρός, κόμμα, κορώνα
Οι σιωπές ή παύσεις είναι χαρακτήρες χρόνου που δηλώνουν διακοπή της μελωδίας για ορισμένο χρόνο.

/    σιωπή μισού χρόνου
//   σιωπή ενός χρόνου
//.  σιωπή δύο χρόνων
//.. σιωπή τριών χρόνων

στους χαρακτήρες χρόνου ανήκουν και τα σημεία:
κόμμα '  και
σταυρός +
που είναι σημεία διακοπής για αναπνοή

όπως και
η κορώνα !!!
που σημαίνει κατά βούληση παράταση στον χαρακτήρα ως έντονος τονισμός του.

Άσκηση 15 ρυθμός τετράσημος με παύση

Νη|= +1 +1 // |= +1 +1 //|= -1 -1 //|= -1 -1 // Δη|


Άσκηση 16 ρυθμός τετράσημος με παύσεις

Νη|= +1 +1 +1|+1 , //. Δη|=  -1 -1 //|= -1 -1 // Νη|


|= +1 +1 +1 |+1 ,  // . Δη|= -1 -1 -1|-1 , // . Νη||



Άσκηση 17 ρυθμός τετράσημος

Νη|= // . .|+1 // . .|+1 // . .|+1 // . .|+1 // . . Δη|


|-1 // . .|-1 // . .|-1 // . . Νη||


Άσκηση 18 ρυθμός τετράσημος με διπλή και τριπλή

Νη|= , = ,|+1' -1 =  +1''|= , = , Πα|+1' -1 . +1|= , = , Βου|+1' -1 , +1''|


|= , = , Γα|+1' -1 , +1''|= , = , Δη|+1' -1 , +1''|= , = ,| -1 . . . Δη|


|+1' -1 , +1|-1 , -1 ,|+1' -1 , +1'' Βου|+1' -1 . +1''|-1 , -1 , Πα|


|+1' -1 . +1|-1 , -1 , Νη||


Άσκηση 19 ρυθμός τετράσημος με κεντήματα

Νη|= . .  +1|+1 . . +1''|+1 . .+1|-1 . . .|= . . -1|-1 . . -1|+1 . . . Νη||


Άσκηση 20 ρυθμός τετράσημος με  κεντήματα και ολίγον

Νη|= -1 +1 +1''|-1 -1 +1 , Νη|+1' -1 +1 +1''|-1 -1  +1 , Πα|

|+1 -1 +1  +1''|-1 -1 +1 , Βου|+1' -1 +1 +1''|-1 -1 +1 , Γα|

|+1 -1 +1 +1''|-1 -1 +1 , Δη|= +1 -1 -1 |+1 +1''-1 ,  Δη|

|= +1 -1 -1|+1 +1'' -1 , Δη|-1 +1 -1 -1 |+1 +1''-1 , |-1 +1 -1 -1|

|+1 +1'' -1 , Βου|-1 +1 -1 -1 |+1 +1'' -1 , Πα|-1 +1 -1 -1|

|+1 +1'' -1 , Νη||


Άσκηση 21 ρυθμός τετράσημος

Νη|= +1'' +1 -1| -1 +1'' +1 , Βου|-1 +1'' +1 -1|-1 +1''+1 , Γα|

|-1 +1'' +1 -1 Δη|-1 +1'' +1 -1|-1 +1'' +1 , Κε|= -1 -1 +1''|+1 -1 -1 , Γα|

|+1 -1 -1 +1''|+1 -1 -1 , Βου|+1 -1 -1 +1''|+1 -1 -1 , Πα|+1 -1 -1 +1''|

|+1 -1 -1 , Νη|


Άσκηση 22 ρυθμός τετράσημος

Νη| = +1'' +1 , + | -1 +1'' +1 , + |-1 +1'' +1 , +| -1 +1'' +1 , +|

|-1 +1'' +1 , +| -1 +1'' +1 , Νη|= -1 -1 , +|+1 -1 -1  , +|+1 -1 -1  , +|

|+1 -1 -1 , +|+1 -1 -1 , |+1 -1 -1 , Νη||


Άσκηση 23 ρυθμός τετράσημος με υπορροή και υπορροή με απλή

Νη|= +1''-1 ,|+1 , +1 , Βου| -1 +1'' -1 ,|+1 , +1 , Γα|= +1''-1 ,|

|+1 , +1 , Κε|-1 +1'' -1 ,|+1 -1 -1 , Γα|= +1'' -1 ,|+1 -1 -1 , Βου|


|= +1'' -1 , |+1 -1 -1 , Πα|-1 +1'' -1 ,|= -1 +1 , Νη||


Άσκηση 24 ρυθμός τετράσημος
υπορροή -2 κατεβαίνει δυο φωνές συνέχεια -1 -1
μαζί με απλή διαρκεί τρεις χρόνους ισούται με -1 -1 .

Νη|= +1''+1 =|+1 -2 . Πα|= +1'' +1 =|+1 -2 . Βου|= +1'' +1 =|

|+1 -2 . Γα|= +1'' +1 =|-2 +1 , Δη|-1 +1'' +1 -1|+1 -2 . Γα|

|-1+1'' +1 -1|+1 -2 . Βου|-1 +1'' +1 -1|+1 -2 . Πα|-1 +1'' +1 -1|

|-1 -1 +1 , Νη||


Άσκηση 25 ρύθμος δίσημος''κύριε ελέησον''

Νη| =  = | =  +1 |+1 ,| -1 ,|-1 ,  Νη| = +1| +1,||
       Κύ ρι  ε    ε    λέ    η    σον

Βου| =  = | =  +1 |+1 ,| -1 ,|-1 ,  Βου| = +1| +1,|
       Κύ ρι    ε  ε    λέ     η    σον

Δη | =  = | =  = |+1 , | = ,|-1 , Δη|= -1| -1 ,|
       Κύ ρι  ε   ε   λέ   η    σον

Βου | =  = | = +1 |+1  ,|-1 , | -1  , Βου |= -1| -1 ,|
        Κύ ρι  ε    ε    λέ    η     σον

Νη | =  = | = +1 | +1  ,| -1 , | -1 , Νη| |
        Κύ ρι  ε    ε   λέ     η       σον


Άσκηση 26 ρυθμός δίσημος και τετράσημος
 "Πατέρα υιόν και άγιον πνεύμα"
       2                                 4                 2
Νη| //  =| =  -1 | +1  +1 |+1'' +1 + = | =  -1| +1 +1 |
           Πα τέ ε    ρα    υι  ον         και  ά   α γι  ον  

|+1'' +1 | -1  , |// = |+1 = | -1 -1 | +1 -1 | -1 ,  Βου| -1 =| +1 ,|
πνευ      μα        τρι α δα   ο μο  ού σι    ον            και     αχω

| -1 ,| -1 ,  Νη||
ρι     στον


Άσκηση 27 ρυθμός δίσημος "Έλεον ειρήνης"

Νη | =  -1 | +1 +1 | +1'' +1| -1 ,  Βου|// = | +1 ,|-1+-1|+1 +1 |
         'Ε  λε  ον  ει   ρή         νης              Θυ  σί   αν  αι   νε

|-1 , | -1 , Νη||
σε       ως


Άσκηση 28 ρυθμός δίσημος
''Σε υμνούμεν"

Νη| = +1 | +1'' +1 | -1 ,  Βου| = - 1 |+1 +1| +1'' +1 | -1 , Δη |
      Σε   υ    μνού    μεν          Σε   ε   ευ  λο  γού     μεν

| =   = | -1  +1 | +1  -1 | -1  -1 | -1 +1 |+1 +1|
σοι  ευ χα   ρι  στούμεν Κύριε και δε ό με-

|+1 -1 | -1 , Βου|-1 = |+1 ,+|-1 ,| -1 ,|*-1 . . //||
θα  α   σου         ο  Θε ος      ή    μώ   ων            .

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1-10

Η πρώτη άσκηση μπορεί να γίνει αυτή τη φορά με τη λύρα ώστε να καταφέρουμε να βγάλουμε τους ήχους που θέλουμε με ακρίβεια.
 Έτσι και στη συνέχεια καλό είναι να γίνεται εξάσκηση χωρίς τη λύρα πρώτα  -παραλλαγή-και τελικά με την λύρα -μέλος-

Το ίδιο ισχύει για όλες τις επόμενες ασκήσεις.

Άσκηση 1 ρυθμός δίσημος

1κάτω ­2πάνω

Νη|=  =|+1= |+1 =|+1 = Δη|+1 =|+1 =|+1 =νη|-1 =|-1 =|-1 =|-1 =Νη||

διαβάζουμε:

Νη Νη|Πα Πα|Βου Βου| Γα Γα |Δη Δη|Κε Κε|Ζω Ζω|νη νη|νη νη|Ζω Ζω|Κε Κε|Δη Δη|Γα Γα|Βου Βου|Πα Πα|Νη Νη||

Άσκηση 2 ρυθμός τρίσημος

(Vκάτω)1,(πέρα >)2, ­(Λ πάνω)3  [τρίγωνο]

Νη |= = =|+1 = =|+1 = =|+1 = = Γα|+1 = =|+1 = =|+1 = =|+ = = νη|
   
       |= = =|-1 = =|-1 = =|-1 = = Δη|-1 = =|-1 = =|-1 = =|-1 = = Νη||


Άσκηση 3 ρυθμός τετράσημος

(Vκάτω)1, (>πέρα)2, (Λ πάνω)­3 (<4 δώθε) [τετράγωνο]

Νη |= = = =|+1 = = =|+1 = = =|+1 = = = Γα|+1 = = =|+1 = = =|

|+1 = = =|+ = = = νη|= = = =|-1 = = =|-1 = = =|-1 = = =Δη|-1 = = =|

|-1 = = =|-1 = = =|-1 = = = Νη||


Άσκηση 4  ρυθμός δίσημος νη>δη>νη

Νη|= +1|+1 +1|+1 +1|-1 =Δη|+ -1|-1 -1|-1 -1|-1 =Νη||

Το Υφέν είναι μια γραμμή(__) που ενώνει δυο χαρακτήρες της ίδιας οξύτητας  (πχ Νη με Νη) και προσθέτει έτσι τις χρονικές τους αξίες.
'Ωστε μετράμε δύο συνεχόμενους χρόνους (αντί για Νη Νη στο παράδειγμα θα πούμε Νη-η)

Άσκηση 5 ρυθμός δίσημος με υφέν  ( __ )

Νη| = = | +1 = | +1 = | +1 = | +1 = Δη| = = | -1 = | -1 = | -1 = | -1 = ||


Άσκηση 6 ρυθμός δίσημος

Νη|= =|+1 +1|+1 -1|-1 = Πα|= =|+1 +1|+1 -1|-1 = Βου|= =|+1 +1|

|+1 -1|-1 = Γα|= =|+1 +1|-1 -1|+1 = Δη|-1 -1|+1 +1|+1 -1|-1 =Γα|

|-1 -1|+1 +1|+1 -1|-1 =Βου|-1 -1|+1 +1|+1 -1|-1 =Πα|-1 -1|+1 +1|

|+1-1|-1 =Νη||


Άσκηση 7 ρυθμός δίσημος με πεταστή ( +1')
η πεταστή είναι σύμβολο ποιότητας σχετίζεται με το πως θα ηχήσει το όργανο.

Νη|= +1|+1' -1|= -1|+1 =Πα|= +1|+1'-1|= -1|+1 =Βου|= +1|+1'-1|

|= -1|+1 =Γα|= +1|+1'-1|= -1|+1 =Δη|+1'-1|+1 -1|-1-1|+1=Γα|

|+1'-1|+1-1|-1 -1|+1=Βου|+1'-1|+1 -1|-1 -1|+1=Πα|+1'-1|+1 -1|

|-1-1|+1=Νη||

Άσκηση 8

Νη| = = |+1'-1|+1'-1|+1=Πα|= =|+1'-1|+1-1|+1=Βου|

|= =|+1'-|+1'-1|+1=Γα|= =|+1'-1|+1'-1|+1=Δη|

|= =|+1'-1|+1'-1|+1=Γα|= =|+1'-1|+1'-1|+1=Βου|

|= =|+1'-1|+1'-1|+1=Πα|= =|+1'-1|+1'-1|+1=Νη||

Άσκηση 9

Νη|= +1''|= +1''|= +1''|= +1''Δη|= -1|= -1|= -1|= -1| = = Νη||

Ασκηση 10

Νη|= +1|= -1|+1 +1''|-1 =Πα|= +1|= -1|+1 +1''|-1 =Βου|

|= +1|= -1|+1 +1''|-1 = Γα|= +1|= -1|+1 +1''|-1 =Δη|

|= -1|= +1''|+1 -1|-1 =Γα|= -1|= -1|= +1''|+1 -1|-1 =Βου|

|= -1|= +1''|+1 -1|-1 =Πα|= -1|= +1''|+1 -1| -1 = Νη||